Động Hoa Lư còn có tên gọi là Thung Lau thuộc địa bàn xã Gia Hưng (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Nơi đây là căn cứ ban đầu của Đinh Bộ Lĩnh trong sự nghiệp dẹp loạn các sứ quân, thống nhất đất nước ở thế kỷ thứ X.
Phong cảnh động Hoa Lư
Nằm cách Cố đô Hoa Lư khoảng 15km về phía Bắc, động Hoa Lư là một thung lũng rộng khoảng 16 mẫu lộ thiên được các dãy núi đá bao quanh, tạo thành bức tường tự nhiên vô cùng kiên cố, chỉ có duy nhất lối vào là một quèn nhỏ cao khoảng 30m. Bao bên ngoài động là Đầm Cút có chiều dài tới 3 km, vừa là con hào tự nhiên, vừa là đường thủy nối động Hoa Lư ra sông Đáy.
Thung Lau
Động Hoa Lư là một thung lũng rộng khoảng 16 mẫu, được các dãy núi đá dựng đứng cao khoảng 200m bao bọc xung quanh, tạo thành bức tường tự nhiên vô cùng kiên cố, chỉ có duy nhất lối vào là một quèn nhỏ cao khoảng 30m. Bao bên ngoài động là Đầm Cút có chiều dài tới 3 km, vừa là con hào tự nhiên, vừa là đường thủy nối động Hoa Lư ra sông Đáy.
Cùng với Cố đô Hoa Lư ở huyện Hoa Lư, các di tích động Hoa Lư, thung Lá, đền thờ Đinh Bộ Lĩnh thuộc huyện Gia Viễn là những di tích liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Vua Đinh Tiên Hoàng. Trong các di tích trên thì đền thung Lá đã được đầu tư xây dựng xong. Đây là nơi thờ thân mẫu của Đinh Bộ Lĩnh. Thung Lá ngay cạnh thung Lau, cũng nằm lọt giữa thành núi cao ngất, tương truyền xưa kia có một nữ vương chuyên bói lá rất giỏi, thường xem lá cho Vua Đinh Tiên Hoàng trước khi xuất quân hay làm một việc gì đó. Nơi này cũng có nhiều cây thuốc chữa bệnh tốt nên khi nghĩa quân Vua Đinh bị thương đều được bí mật đưa về đây cứu chữa.
Tương truyền, thung Lá là vùng rừng linh thiêng nên mọi người đều vào đây thắp hương trước khi đi rừng. Thung Lá có đền thờ Mẫu hậu Vua Đinh và thờ Vương bà bí ẩn đã có nhiều công lao giúp Vua Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn.
Giải thích vùng rừng thiêng nước độc này được Vua Đinh Tiên Hoàng chọn làm căn cứ khởi nghiệp, những người am hiểu lịch sử Ninh Bình cho biết nơi này độc đạo, không thể vào sâu hơn và là nơi có nhiều huyền thoại bí hiểm, không ai dám vào để đảm bảo tuyệt mật về quân sự. Khu vực thung Lau, thung Lá được Vua Đinh giấu một đội quân đặc biệt tinh nhuệ và khi cần thiết đưa ra giao chiến.
Hàng năm, cứ vào dịp đầu Xuân nơi đây diễn ra lễ hội động Hoa Lư. Lễ hội tương đối giống lễ hội Cố đô Hoa Lư nhưng có quy mô nhỏ hơn. Lễ hội động Hoa Lư còn diễn ra vào ngày 8 tháng 10 Âm lịch hàng năm./
