Đền Thánh Nguyễn thuộc vùng đất Đàm Gia Loan xưa, nay giáp danh hai xã Gia Thắng và Gia Tiến. Đền thánh Nguyễn xưa là chùa Viên Quang, tương truyền do Quốc sư Nguyễn Minh Không lập nên để tu hành, ngài đã tu trì Phật pháp tại đây cho đến lúc viên tịch. Sau khi ngài mất, để tưởng nhớ công ơn của ngài, nhân dân về sau đã chuyển chùa Viên Quang thành nơi thờ tự ngài (trong dân gian thường gọi là đền Thánh Nguyễn), được xưng tụng là một trong “Hoa Lư tứ trấn”, nơi đây còn phụng thờ Tô Hiến Thành làm quan trong triều vua Lý Anh Tông (1138-1175) được phong đến Thái phó và Thái uý (Tể tướng), sau được phong chức Thái sư đời vua Lý Cao Tông (1176-1210), Đức Thánh Tô có công lớn trong việc kháng Tống, bình Chiêm đưa nhà Lý lên đỉnh cao trong quá trình dựng nước và giữ nước. Đền Thánh Nguyễn được Bộ, Văn hóa, Thể Thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia theo Quyết định số 100/QĐ-BVHTTDL ngày 21/01/1989.

Lễ hội truyền thống đền Thánh Nguyễn năm 2022 là hoạt động thiết thực chào mừng kỉ niệm 200 năm danh xưng Ninh Bình (1822-2022) và 30 năm tái lập tỉnh (01/4/1992-01/4/2022), Lễ hội được tổ chức theo quy mô cấp huyện, trong thời gian từ ngày 07/4/2022 đến hết ngày 10/4/2022 (tức từ ngày 07/3 đến hết ngày 10/3 âm lịch). Các hoạt động Lễ hội gồm 2 phần phần lễ và phần hội. Phần Lễ gồm: Lễ mở cửa đền, Lễ rước bách thần (Lễ rước kiệu từ các di tích lịch sử văn hóa liên quan đến Đức Thánh Nguyễn về Lễ hội, Lễ rước nước, Lễ dâng hương, Lễ Tế Yên vị, Lễ tạ. Phần hội gồm các hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian truyền thống và hiện đại tại không gian lễ hội gồm: biểu diễn múa lân, múa rồng (Lồng ghép trong Chương trình Lễ rước nước, Lễ rước kiệu); tổ chức các trò chơi dân gian (Cờ người, Cây đu, Kéo co…); hoạt động thể thao: Giao lưu bóng chuyền.

Một số hình ảnh chuẩn bị Lễ khai Hội

Theo ghi nhận của phóng viên Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh huyện, đến nay công tác chuẩn bị cho Lễ hội đang được các xã: Gia Thắng, Gia Tiến; các cơ quan, đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thiện đặc biệt công tác chuẩn bị các điều kiện, cơ sở vật chất tổ chức phần Lễ, phần Hội; công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, chỉnh trang, tôn tạo cảnh quan các tuyến đường ra, vào khu vực tổ chức Lễ hội; các phương án đảm bảo an ninh, trật tự; phòng, chống cháy nổ, xử lí các tình huống liên quan đến sự cố cháy nổ tại khu vực diễn ra các hoạt động của Lễ hội; công tác tổ chức thực hiện Chương trình nghệ thuật trong Lễ Khai mạc; công tác đảm bảo phòng, chống dịch bệnh, vệ sinh an toàn thực phẩm… nhằm đảm bảo công tác tổ chức Lễ hội thành công tốt đẹp, an toàn, ấn tượng, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cổ vũ, động viên các tầng lớp nhân dân trong huyện thi đua lao động sản xuất thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2022./.

                                      Lê Thảo - Trung tâm VHTT&TT