Lễ hội Đền Thánh Nguyễn (xã Gia Thắng, Gia Tiến) là lễ hội truyền thống được diễn ra và duy trì từ hàng nghìn năm nay. Lễ hội được tổ chức nhằm tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của Thiền sư Nguyễn Minh Không. Theo sử sách, Thiền sư Nguyễn Minh Không người làng Đàm Xá, nay thuộc 2 xã Gia Thắng và Gia Tiến. Ông là một vị Thiền sư tài năng, có nhiều công lao đóng góp về chính trị, tư tưởng, văn hóa của Đại Việt thời Lý. Nhờ có nhiều công lớn trong việc chữa bệnh cho vua Lý và nhân dân, ông đã được người dân Việt tôn vinh như vị Thánh: Đức Thánh Nguyễn.

Lễ hội Đền Thánh Nguyễn năm 2023 được tổ chức theo quy mô cấp huyện, diễn ra từ ngày 27/4 đến ngày 29/4/2023 (tức ngày mùng 8 đến ngày 10/3 Âm lịch). Lễ hội được tổ chức gồm 2 phần: Phần Lễ và phần Hội. Phần lễ được diễn ra với các nghi lễ truyền thống như: Lễ mở cửa đền, Lễ rước bách thần (Lễ rước kiệu từ các di tích lịch sử văn hóa liên quan đến Đức Thánh Nguyễn về Lễ hội, Lễ rước nước, Lễ dâng hương, Lễ Tế Yên vị, Lễ tạ. Phần lễ được tổ chức tôn nghiêm nhằm tôn vinh công đức của Thiền Sư Nguyễn Minh Không trong tiến trình lịch sử của dân tộc; đồng thời thể hiện ước nguyện của nhân dân cầu mong Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Năm nay, bên cạnh các phần Lễ được sự chuẩn bị từ 2 xã Gia Thắng và Gia Tiến, thì các  ban, ngành, đoàn thể của huyện cũng có nhiều hoạt động như: Phòng Giáo dục và Đào tạo phát động phong trào mô hình “Đường hoa Phong Linh”, bồn hoa trang trí tạo cảnh quan đẹp mắt đường vào khu di tích, tổ chức Chung kết Cuộc thi “Ươm mầm tài năng hướng dẫn viên du lịch năm 2023”; Phòng NN&PTNT xây dựng các gian hàng trong phiên chợ Điềm Giang; Hội CCB huyện chủ trì tổ chức thi Cờ tướng; Hội Nông dân tổ chức thi nướng bánh đa, tổ chức trò chơi kéo co; Huyện đoàn Gia Viễn với các trò chơi dân gian như nhảy ba bố, kéo co; Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện tổ chức thi làm bánh, chương trình trình diễn áo dài qua các thời kì trong phiên chợ Điềm Giang, phối hợp với các cơ quan tổ chức chương trình giao lưu văn nghệ quần chúng và trao quà cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn; tổ chức  giải chung kết bóng chuyền nữ.

Đến thời điểm này, các hoạt động chuẩn bị đã ở những khâu cuối cùng. Các hoạt động của lễ hội diễn ra nhằm phục hồi một số loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian, tạo không khí vui tươi, lành mạnh trong không gian của Lễ hội. Người dân cũng như du khách đến với Lễ hội được hòa mình vào không gian vừa trang nghiêm vừa vui tươi của Lễ hội.

Thông qua các hoạt động của Lễ hội góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống lịch sử văn hóa của dân tộc; quảng bá những nét văn hóa đặc sắc huyện Gia Viễn nhằm thu hút đầu tư, thu hút khách du lịch đến với Gia Viễn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện.

Một số hình ảnh trong công tác chuẩn bị:

 Lê Thảo (Trung tâm VHTT&TT)