Lễ hội Đền Thánh Nguyễn (xã Gia Thắng, Gia Tiến) là lễ hội truyền thống được diễn ra và duy trì từ hàng nghìn năm nay; Lễ hội được tổ chức nhằm tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của Thiền Sư Nguyễn Minh Không. Theo sử sách, Thiền sư Nguyễn Minh Không người làng Đàm Xá, nay thuộc 2 xã Gia Thắng và Gia Tiến. Ông là một vị Thiền sư tài năng, có nhiều công lao đóng góp về chính trị, tư tưởng, văn hóa của Đại Việt thời Lý. Nhờ có nhiều công lớn trong việc chữa bệnh cho vua Lý và nhân dân, ông đã được người dân Việt tôn vinh như vị Thánh: Đức Thánh Nguyễn.
Lễ hội Đền Thánh Nguyễn năm 2022 được tổ chức theo quy mô cấp huyện, diễn ra từ ngày 7/4 đến ngày 10/4 (tức ngày mùng 7 đến ngày 10/3 Âm lịch) gắn với nhiều hoạt động, sự kiện chào mừng kỷ nhiệm 200 năm danh xưng Ninh Bình và 30 năm tái lập tỉnh. Lễ hội được tổ chức gồm 2 phần: phần Lễ và phần Hội. Phần lễ được diễn ra với các nghi lễ truyền thống như: Lễ mở cửa đền, Lễ rước bách thần (Lễ rước kiệu từ các di tích lịch sử văn hóa liên quan đến Đức Thánh Nguyễn về Lễ hội, Lễ rước nước, Lễ dâng hương, Lễ Tế Yên vị, Lễ tạ. Phần lễ được tổ chức tôn nghiêm nhằm tôn vinh công đức của Thiền Sư Nguyễn Minh Không trong tiến trình lịch sử của dân tộc; đồng thời thể hiện ước nguyện của nhân dân cầu mong Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Năm nay, bên cạnh các phần Lễ, phần Hội được sự chuẩn bị từ 2 xã Gia Thắng và Gia Tiến, thì các Hội đoàn thể của huyện có nhiều hoạt động như: Hội Cựu chiến binh huyện chủ trì tổ chức thi Cờ tướng, Cờ người; Hội Nông dân tổ chức gian hang ẩm thực, tổ chức trò chơi kéo co; Huyện đoàn Gia Viễn với các trò chơi dân gian như nhảy ba bố, dép đôn khổng lồ; ngoài ra còn diễn ra nhiều trò chơi phong phú, đa dạng khác...
Một số hình ảnh tiêu biểu các hoạt động diễn ra trong Lễ hội Đền Thánh Nguyễn 2022
Các hoạt động diễn ra nhằm phục hồi một số loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian, tạo không khí vui tươi, lành mạnh trong không gian của Lễ hội. Người dân cũng như du khách đến với Lễ hội được hòa mình vào không gian vừa trang nghiêm vừa vui tươi của Lễ hội. Thông qua các hoạt động của Lễ hội góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống lịch sử văn hóa của dân tộc; quảng bá những nét văn hóa đặc sắc huyện Gia Viễn nhằm thu hút đầu tư, thu hút khách du lịch đến với Gia Viễn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện.
Lê Thảo - Trung tâm VHTT&TT